Lichtreflectie (chatoyance-effect) in fineer
Chatoyance is een bijzonder effect dat je in sommige houtsoorten kunt zien. Het zorgt ervoor dat het hout er anders uitziet als je het vanuit verschillende hoeken bekijkt.
Het ontstaan van chatoyance
Chatoyance ontstaat door de manier waarop houtcellen groeien. In een boom groeien niet alle cellen in dezelfde richting. Hierdoor weerkaatst licht op verschillende manieren, wat het speciale effect veroorzaakt. Als je om het hout heen loopt, lijkt het van kleur te veranderen. Soms zie je een golvend patroon dat bijna 3D lijkt. Het geeft het hout een levendige, bewegende uitstraling.
Je ziet chatoyance vooral in bijzondere houtsoorten zoals esdoorn (vooral 'gewaterd' (of 'riegel') en 'quilted'), sapeli mahonie en koa. Houtbewerkers kunnen chatoyance versterken door het hout heel glad te schuren, speciale oliën of lakken te gebruiken, en soms kleurstoffen toe te voegen.
Je ziet chatoyance vaak in kostbare meubels, muziekinstrumenten (zoals gitaren) en siervoorwerpen.
'Bookmatchen' met reflecterend fineer
Wanneer dit fineer wordt gebookmatched (gevoegd in spiegelbeeld), kan het ene blad donkerder lijken dan het andere. Dit komt door de manier waarop licht van de verschillende zijden van het hout wordt weerkaatst of gebroken. Er zijn twee belangrijke redenen voor dit effect:
- Bij het snijden van fineer met een mes, heeft elk blad een strakke kant (samengedrukt) en een losse kant. De strakke kant heeft vaak kleine groeven en lijkt samengedrukt, terwijl de losse kant ribbels en opstaande nerf heeft. Dit zorgt ervoor dat het licht op verschillende manieren van beide zijden wordt weerkaatst. Als de fineerbladen naast elkaar liggen, valt dit verschil niet op, maar bij een bookmatch kan het ene blad donkerder lijken.
- De structuur van het hout speelt ook een rol. Hout met veel tekening, zoals golf- of krulpatronen, heeft vezels die in verschillende richtingen lopen. Wanneer deze vezels onder verschillende hoeken worden afgesneden, reflecteren ze licht op verschillende manieren. Dit kan de tekening in het hout versterken en een driedimensionaal effect creëren. In gewaterd esdoorn bijvoorbeeld, lijkt de tekening op te rijzen van het oppervlak, terwijl de fineerbladen in werkelijkheid plat zijn. Dit effect wordt vaak gebruikt in geometrische parketpatronen, zoals visgraat.
Meer weten over hoe fineer gemaakt wordt? Klik hier.
Hoe gaat 'fineren' in zijn werk? Klik hier.